Եվրոպական ակումբների օրհներգերը?

Բազմաթիվ ակուբմներ իրենց հավաքական կերպարն ամբողջացնելու համար ունենում են մի երգ, որը անկախ ամեն ինչից տվյալ ակումբի երկրպագուները միշտ կատարում են։ Այդ երգերը հաճախ որոշ ակումբների համար սրբությանը հավասար մի բան են, իսկ որոշ ակումբների համար պարզապես ձևական մի բան։ Այսօր մեր ընթերցողներին ենք ներկայացնելու եվրոպական ակումբների օրհներգերը՝ մի փոքր անդրադառնալով նաև դրանց պատմությանը։

«Բարսելոնա» – Cant del Barça («Բարսելոնան» երգում է)

Եվրոպական ֆուտբոլի ամենահայտնի օրհներգերից մեկը գրվել է 1974 թվականին՝ կատալոնական ակումբի հիմնադրման 75-րդ տարեդարձի կաապակցությամբ։ Խոսքերի հեղինակները կատալոնացի լեզվաբաններ Խաումե Պիկասը և Խոսեպ Մարիա Էսպինասն են, իսկ երաժշտությունը իսպանացի կոմպոզիտոր Մանուել Վալսինն է։ Cant del Barça-ի պաշտոնական «դեբյուտը» կայացել է 1974 թվականի նոյեմբերի 27-ին Արևելյան Գերմանիայի դեմ ընկերական հանդիպումից առաջ, երբ 3500 հոգուց կազմված երգչախումբը կատարեց «Բարսելոնայի» օրհներգը։ Այժմ «Բարսելոնայի» օրհներգը եվրոպական ֆուբոլի ամենաանբաժան մասն է և պարտադիր կերպով այն միացվում է յուրաքանչյուր հանդիպումից առաջ և հետո։

«Ռեալ Մադրիդ» – Hala Madrid y Nada Màs  (Հալա Մադրիդ և այլևս ոչինչ)

Պետք է նշենք, որ ի տարբերություն «Բարսելոնայի» հիմնի, «Ռեալի» ներկայիս հիմնը ի հայտ է եկել վերջերս՝ 2014 թվականին, երբ «Ռեալը» նվաճեց La Décima-ն՝ 10-րդ անգամ Չեմպիոնների լիգայի գավաթը։ Ցավոք, երկար փնտրտուքներից հետո այդպես էլ չկարողացանք գտնել, թե ովքեր են խոսքերի և երաժտշության հեղինակները։

2002 թվականի մարտի 6-ին լրացավ «Ռեալի» 100-րդ տարեդարձը, ինչի կապակցությամբ գրվել էր Hala Madrid երգը, որը համարվում էր ակումբի հիմնը։ Հենց այդ նույն օրը՝ 2002 թվականի մարտի 6-ին, «Ռեալը» «Սանտիագո Բերնաբեու» մարզադաշտում Արքայական գավաթի եզրափակչի շրջանակում մրցեց «Դեպորտիվոյի»։ Խաղից առաջ իսպանացի աշխարհահռչակ տենոր Պլասիդո Դոմինգոն կատարեց այդ երգը, սակայն այդ օրը «Ռեալին» ո՛չ օգնեցին սեփական հարկի պատերը, ո՛չ էլ Պլասիդո Դոմինգոյի կատարումը․ «արքայական» ակումբն իր 100-րդ տարեդարձի օրը պարտվեց 1։2 հաշվով։

«Ատլետիկո Մադրիդ»

Շատ ակումբների օրհներգի մասին առանձնապես տեղեկատվույթուն չկա համացանցում կամ էլ գտնելը բավականին բարդ է, այդ իսկ պատճառով եթե որևէ ակումբի օրհներգի մասին գրված չէ որևէ բան, ապա կա՛մ տվյալ ակումբի օրհներգը բավականաչափ հայտնի չէ կա՛մ էլ հստակ տեղեկատվություն չկա։

«Սևիլիա»

«Սևիլիայի» ներկայիս օրհներգն ի հայտ է եկել 2005 թվականին, որի հեղինակը իսպանացի կոմպոզիտոր Էլ Արեբատոն է։ Ներկայումս ակումբի հիմնը սիրված է ոչ միայն «Սևիլիայի» երկրպագուների, այլև բազմաթիվ այլ ակումբների երկրպագուների կողմից։

«Վալենսիա»

Եվրոպական ակումբների ամենաերգեցիկ և գեղեցիկ օրհներգերից մեկն ունի «Վալենսիան»։ «Վալենսիայի» ներկայիս օրհներգը գրվել է ակումբի հիմնադրման 75-րդ տարեդարձին` 1993 թվականին, որի հեղինակը Խեսուս Խիմենո Խիլն է։ Հետաքրքրական է, որ ակումբի օրհներգը գրվել է վալենսիական լեզվով։

«Ատլետիկ Բիլբաո»

Եվրոպական ակումբներից ամենաազդեցիկ օրհներգերից մեկն ունի Բիլբաոյի «Ատլետիկը», որը, միանաշանակ, պետք է լիներ բասկյան լեզվով։

«Ինտեր» – C’è solo l’Inter (Այստեղ է միայն «Ինտերը»)

Վստահ ենք, որ իտալական ակումբների օրհներգերը դուր կգան բոլորին, քանի որ դրանք ոչ միայն պարզապես օրհներգ են, այլև բավականին երգեցիկ և հնչեղ երգեր են, որոնք կարելի է լսել նույնիսկ առօրյա կյանքում։ Իտալական ակումբների օրհներգերը նաև բավականին ռոմանտիկ բառեր ունեն։

Միլանի «Ինտերի» երկրպագուները ունեն բազմաթիվ երգեր, սակայն պաշտոնական օրհներգը ներկայումս C’è solo l’Inter-ն է, որը 2002 թվականին գրվել է իտալացի երգահաններ Էլիոյի և Գրացիանո Ռոմանիի կողմից։

«Միլան»

«Յուվենտուս» – Juve (storia di un grande amore) («Յուվե»․ հավերժական սիրո պատմություն)

Թուրինյան ակումբի ներկայիս հիմնը գրվել է 2007 թվականին՝ Ալեսանդրո Տոռեի և Կլաուդիո Գվիդեիի կողմից։

«Նապոլի»

«Ռոմա»

«Լացիո»

«Լիվերպուլ» – You’ll never walk alone(Դու երբեք չես լինի միայնակ)

Բազմաթիվ երկրպագուների կարծիքով You’ll never walk alone-ը համարվում է ֆուտբոլի պատմության ամենաամենառոմանտիկ և հուզիչ երգը, սակայն այն ի սկզբանե կապ չի էլ ունեցել ոչ միայն ֆուտբոլի, այլև ընդհանրապես «Լիվերպուլի» հետ։

Երգը գրվել է 1945 թվականին ամերիկացի կոմպոզիտորներ Օսկար Համերշտայնի Երկրորդի և Ռիչարդ Ռոջերսի կողմից։ Երգը գրվել է «Կարուսել» ֆիլմի համար։ Երգի գաղափարը ծնվել է այն բանից հետո, երբ մահանում է կոմպոզիտորների ամենամոտ ընկերներից մեկը։

Այս երգն անհավանական արագությամբ տարածում է գտնում ողջ աշխարհում։ Այն ունի բազմաթիվ cover կատարումներ այնպիսի արտիստների կողմից, ինչպիսիք են Էլվիս Փրեսլին, Ֆրենկ Սինատրան, Ռեյ Չարլզը և այլոք։

You’ll never walk alone-ը անհավանական ազդեցություն ունի նաև ֆուտբոլային ակումբների վրա՝ համարվելով «Լիվերպուլի» պաշտոնական օրհներգը։ 1960-ականն թվականներին Մեծ Բրիտանիայի տարածքում գործող rock ‘n’ roll ոճի Gerry & The Pacemakers խումբը 1963 թվականին թողարկում է երգի իր տարբերակը, ինչից հետո այն մեծ տարածում է գտնում նաև Մեծ Բրիտանիայի տարածքում։

«Լիվերպուլի» երկրպագուներն այն առաջին անգամ կատարել են 1965 թվականին Անգլիայի գավաթի հանդիպումներից մեկի ժամանակ։

Այս երգը միանշանակ ֆուտբոլային աշխարհի ամենատարածված երգերից մեկն է, եթե ոչ ամենատարածվածը։ Շոտլանդական «Սելթիկի» երկրպագուները նույնպես հանդիպումներից առաջ կատարում են և կարելի է ասել «Լիվերպուլից» բացի այն նաև հենց «Սելթիկի» պաշտոնական հիմնն է։ Բանն այն է, որ Գլազգոն ներկայացնող ակումբի երկրպագուները այն սկսել են կատարել 1966 թվականից ի վեր, երբ այդ մրցաշրջանի Գավաթակիրների գավաթի կիսաեզրափակիչ խաղում «Էնֆիլդում» լսել են մերսիսայդյան ակումբի երկրպագուների կատարումը։

Այս ամենով You’ll never walk alone-ի տարածումը չի սահմանափակվում։ Այն երգում են նաև «Այաքսի» և «Բորուսիա Դորտմունդի» երկրպագուները, սակայն այդ ակումբների մոտ այս երգը պարզապես սիրված երգ է, այլ ոչ թե օրհներգ։

Երգը կատարում են նաև հետևյալ ակումբների երկպագուները․ «Ռապիդ Վիեննա» (Ավստրիա), «Օրշա», «Պարտիզան Մինսկ» (Բելառուս), «Բրյուգե», «Անտվերպեն», «Մեխելեն» (Բելգիա), «ԲԿՄԱ Սոֆիա» (Բուլղարիա), «Շտուտգարտ», «Վերդեր», «Սանկտ-Պաուլի», «Ալեմանիա», «Մայնց», «Կայզերսլաութերն» (Գերմանիա), «Մաքքաբի Հայֆա», «Բեյթար» (Իսրայել), «Ջենոա», «Վերոնա», «Միլան» (Իտալիա), «Քվիկ Բոյս», «Ֆեյնորդ», «Տվենտե» (Նիդեռլանդներ), «Ռեդ Սթար» (Ֆրանսիա), «Տոկիո» (Ճապոնիա)։

Բայց, եկեք խոստովանենք, որ ամենահուզիչը, ամենառոմանտիկը և ամենալավը կատարում են հենց «Լիվերպուլի» երկրպագուները։ Եկե՛ք վայելենք ևս մեկ անգամ։

«Մանչեսթեր Յունայթեդ» – Glory, glory Man United (Խիզախի՛ր, խիզախի՛ր, «Ման Յունայթեդ»

Եվրոպական ֆուտբոլային ակումբների շրջանակում ևս մեկ օրհներգ, որը բավականին տարածված է և հարգված։ Այն ստեղծվել է ամերիկյան հայրենասիրական The Battle Hymn of the Republic երգի մոտիվներով, որն ավելի հայտնի է Glory, Glroy Hallelujah անվամբ։

Ֆուտբոլային երկրպագուների շրջանակում այն առաջին անգամ կիրառել են «Տոտենհեմի» երկրպագուները։ Լոնդոնյան ակումբի երկրպագուներն այն սկսել են օգտագործել 1960-ականներից սկսած՝ Glory Glory Tottenham Hotspur անվամբ։ «Շնաձկների» երկրպագուները մեծամասամբ այդ երգը երգել են, երբ հյուրընկավել են «Օլդ Թրաֆորդում»։ Այս երգը համարվում է նաև «Տոտենհեմի» պաշտոնական օրհներգը։

«Մանչեսթեր Յունայթեդի» երկրպագուները 1980-ականներին Glory, Glory Tottenham Hotspur -ը փոխեցին՝ այն դարձնելով Glory, Glory Man United: Այն բավականին արագ տարածվեց և սիրվեց «կարմիր սատանաների» երկրպագուների շրջանակում և դարձավ ակումբի պաշտոնական հիմնը:

Հետաքրքիրն այն է, որ այս երգը «Յունայթեդի» սկզբունքային մրցակիցների երկրպագուների շրջանակում ավելի տարածված է։ «Լիդս Յունայթեդը», որը ներկայացնում է Մանչեսթերի արվարձաններից մեկը և «Յունայթեդի» ամենասկզբունքային մրցակիցներից մեկն է, ևս ունի այդ երգի տարբերակը՝ Glory, Glory Leeds United:

«Չելսի» – Blue is the colour (Կապույտ գույն)

Իր հեղինակությամբ «Լիվերպուլի» և «Յունայթեդի» օրհներգին միանշանակ չի զիջում նաև «Չելսիի» օրհներգը։ Blue is colour-ը գրվել է 1972 թվականին, որը նվիրված է եղել 1972 թվականի Անգլիայի լիգայի գավաթի եզրափակչին, որի շրջանակում «Չելսին» մրցել է «Սթոք Սիթիի» դեմ՝ պարտվելով 1։2 հաշվով։ Խաղից առաջ այն կատարել են «Չելսիի» ֆուտբոլիստները։

«Ազնվականների» հիմնն այնքան տարածված է եղել մի ժամանակ, որ նույնիսկ մեծբրիտանական գլխավոր չարթերից մեկում զբաղեցրել է 5-րդ հորիզոնականը։ Այն մինչ օրս էլ բավականին տարածված և սիրված երգ է։

«Արսենալ»

Ցավոք, ի տարբերություն «Լիվերպուլի», «Չելսիի», «Մանչեսթեր Յունայթեդի», անգլիական գրեթե բոլոր մյուս անգումները չունեն այդպիսի պաշտամունքային օրգհներգեր։ Օրինակ՝ «Արսենալի» օրհներգի մասին որևէ տեղեկատվություն հնարավոր չեղավ գտնել համացանցում, սակայն կար բուն երգը։

«Տոտենհեմ» – Glory, glory Tottenham Hotspur (Խիզախի՛ր, խիզախի՛ր, «Տոտենհեմ Հոթսպուր»)

Ինչպես արդեն նշեցինք, Glory, Glory Hallelujah երգը բավականին տարածված է անգլիական ակումբների շրջանակում։ Առաջինն 1960-ականն թթ․ այն ձևափոխել են «Տոտենհեմի» երկրպագուները։ Այն պաշտոնապես ակումբի հիմնը դարձել է 1967 թվականին, սակայն կարող էր ավելի շուտ դառնալ, քանի որ 1961 թվականին, երբ «Տոտենհեմը» Չեմպիոնների գավաթի շրջանակում Լեհաստանում մրցում էր «Գուռնիկի» դեմ լեհ լրագրողները «շնաձկների» խաղացողներին իրենց կոպիտ խաղի համար նկարագրել էին որպես «ֆուտբոլիստներ, որոնք չունեն հոգի» որակմամաբ։ Այդ խաղում «Տոտենհեմը» հյուրընկալվելիս պարտվել էր 2։4 հաշվով։

Մեկ շաբաթ անց կողմերը հանդիպել են արդեն «Ուայթ Հարթ Լեյն» մարզադաշտում։ Լոնդոնյան ակումբի որոշ երկրագուներ այդ օրը կրել են համազգեստ, որի վրա նկարված են եղել հրեշտակներ։ Այդ երկրպագուները պարզել են պաստառներ, որոնց վրա գրված է եղել հետևյալը․ «Փառք «Ուայթ Հարթ Լեյնում» հավաքվածներին» և «Ուրախացե՛ք։ Այսօր վրեժի օր է»։ Երկրպագուները սկսել են երգել Glory Glory Hallelujah երգը, իսկ երբ «Տոտենհեմը» հաղթել է 8։1 հաշվով, խաղավարտին սկսել են երգել Glory Glory Tottenham Hotspur՝ ձևափոխելով երգի բառերը։ 1967 թվականից սկսած այն համարվում է ակումբի պաշտոնական օրհներգը։

«Մանչեսթեր Սիթի» – Blue Moon (Կապույտ երկինք)

Blue Moon երգը, ինչպես You’ll never walk alone-ը, բացարձակ կապ չի ունեցել ֆուտբոլի հետ։ Հետաքրքրականն այն է, ինչպես Bloue Moon-ը, այնպես էլ You’ll never walk alone-ը գրվել է նույն կոմպոզիտորի` ամերիկացի Ռիչարդ Ռոջերսի կողմից։ Այն գրվել է 1933 թվականին «Խնջույք Հոլիվուդում» ֆիլմի համար, սակայն չի օգտագործվել։ Երգի խոսքերի հեղինակ Լորենց Հարթի կողմից այն 1934 թվականին The Bad in Every Man անվամբ օգտագործվել է որպես «Մանհեթենյան մելոդրամա» ֆիլմի սաունդթրեք։

Այս երգը լուրջ տարածում է ստացել հատկապես 1950-ականն թվականներին, երբ բազմաթիվ աշխարհահռչակ երգիչներ ստեղծել են երգի cover տարբերակը։ Այս երգը կատարել են Էլվիս Փրեսլին, Ֆրենկ Սինատրան, Բոբ Դիլանը, Դին Մարտինը և այլք։

Ֆուտբոլային երկրպագուների շրջանակում այն սկսել է տարածվել 1980-ականներին։ Ըստ որոշ տեղեկությունների՝ Blue Moon-ն առաջին անգամ կատարել են «Քրյու Ալեքսանդրիա» ակումբի երկրպագուները։

Ինչ վերաբերվում է «Մանչեսթեր Սիթիին», ապա «քաղաքաբնակների» երկրպագուներն այն առաջին անգամ երգել են 1989/90 մրցաշրջանում «Լիվերպուլի» դեմ արտագնա խաղից հետո։

«Բավարիա» – Stern des Südens (Հարավային աստղ)

Մյունխենյան ակումբի պաշտոնական օրհներգի մասին, ցավոք, շատ տեղեկատվություն չկա, սակայն հայտնի է, որ այն գրվել է «Ալյանց Արենա» տեղափոխվելուց հետո։ Երգի հեղինակը գերմանացի կոմպոզիտոր Վիլի Աստորն է։

«Բորուսիա Դորտմունդ»

ՊՍԺ – Allez Paris Saint​-​Germain

Փարիզյան ակումբի ներկայիս հիմնը ստեղծվել է 1977 թվականաին՝ Village People ամերիկյան խմբի Go West երգի մոտիվներով։

«Այաքս» – Ajax-mars

Ամստերդամը ներկայացնող ակումբի օրհներգը համարվում է ամենահներից մեկը։ Այն առաջին անգամ հիշատակվում է 1918 թվականի մարտի 31-ին։ Այդ օրը «Այաքսը» 4։1 հաշվով հաղթեց Ռոտերդամի «Սպարտային»։ Այդ տարի «Այաքսն» առաջին անգամ նվաճեց Նիդեռլանդների չեմպիոնի տիտղոսը և հենց այդ տարվանից Ajax- Mars երգը համարվում է լեգենդար ակումբի պաշտոնական օրհներգը։

Չեմպիոնների լիգա

Եվ որպես բոնուս մի փոքր կանդրադառնանք եվրոպական ամենահեղինակավոր մրցաշարերի օրգհներգերին։

Չեմպիոնների լիգայի սուրբ օրհներգն ի հայտ է 1992 թվականին, երբ մրցաշարը Չեմպիոնների գավաթից ձևափոխվեց Չեմպիոնների լիգայի։ Օրհներգի գործիքավորումը ի հայտ է եկել դեռևս 18-րդ դարում՝ գերմանացի կոմպոզիտոր Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդելի կողմից, իսկ երաժշտությունը հեղինակել է բրիտանացի երգահան Թոնի Բրիտենը։

Չեմպիոնների լիգայի պաշտոնական օրհներգը կատարվում է ՈՒԵՖԱ-ի երեք պաշտոնական լեզուներով՝ անգլերենով, ֆրանսերենով և գերմաներով։ Այն երբեք որևէ գովազդային նպատակով չի օգտագործվել։

Եվրոպա լիգա

Եվրոպա լիգայի առաջին պաշտոնական օրհներգը ստեղծվել է 2009 թվականին Յոհան Ցվայգի կողմից։ Այն առաջին անգամ հնչել է 2009 թվականի օգոստոսի 28-ին Փարիզի օպերայի դահլիճում՝ 2009/10 մրցաշրջանի խմբային փուլի վիճակահանության ժամանակ։

Հետագայում կոմպոզիտոր Մայքլ Կադելբախը գրեց նոր օրհներգ, որն օգտագործվում է 2015/16 մրցաշրջանից սկսած։

Ազգերի լիգա

Ազգերի լիգայի օրհներգը ստեղծվել է Նիդեռլանդների հանրային ռադիոյի սիմֆոնիկ նվագախմբի և երգչախմբի խմբի կողմից։ Օրհներգի բառերն ամբողջությամբ լատիներեն է, որը հեղինակել են Ջիորջո Տիունֆորտը և Ֆրանկ վան դեր Հայդենը։

Միքայել Մելիքբեկյան